BANDIRMA VAPURUNDA ATATÜRK'LE OLANLAR
Burhan Bursalıoğlu
Her fırsatta, her merasimde , okul kitaplarında,gazete ve TV de, romanlarda, yazıtlarda, İstiklal savaşımızın başlangıcı olan 19 Mayıs'ta Samsun'a yanaşan Bandırma vapurunda "Mustafa Kemal arkadaşlarıyla Samsuna çıktılar" demekteyiz.
İyi de Mustafa Kemal'ın yanında olan arkadaşları kimlerdi, ne yaptılar, yaşıyorlar mı?
Bu yazımda, 22 si subay, 25 i asker ve 8 de gemi personeli olan bu kahraman insanları tanıtacağım.
Araştırma yaparken bazılarının hayat hikayelerine, bazılarının da resimlerine ulaşamadım.
Bu kahramanların dışında, Bandırma vapuru personelinin de isimlerini vereceğim. Onların hikayelerine yer veremiyorum. Onlar da , cesaret ve tüm tuzaklara karşı yüreklerini ortaya koydukları için, kazanılan savaşımızda da büyük haklarının olduğuna hiç şüphe yok.
Eminim ki bu yürekli personelin, üçünün belki dördünün adını biliyorsunuzdur.Birçoklarınında adını yeni okuyacaksınız. Bu isimlerin tamamı, Mustafa Kemal'in 16 Mayıs 1919 da Kızkulesi önünde bindiği ve 19 Mayıs Samsun'da indiği Bandırma vapurunun diğer yolcularıdır. Yani, Mustafa Kemal'in Kurtuluş Savaşı ve yeni bir ülke kurma sevdasındaki ilk yol arkadaşlarıdır.
15 MAYIS GÜNÜ
15 Mayıs tarihinde Mustafa Kemal Paşa, Kaptan İsmail Hakkı Bey'i makamına çağırtarak yolculuk hakkında bilgi aldı ve ertesi gün öğle üzeri hareket edeceklerini bildirdi. Vapur sirkeci açıklarında İngilizler tarafından aramaya ve kontrole tabi tutuldu. Mustafa Kemal Paşa, Beşiktaş'tan motor ile Kızkulesi açıklarında vapura bindi. Vapur, 22 subay, 25 asker ve 8 yönetim personeliyle beraber 16 Mayıs 1919 tarihinde öğle üzeri Kaptan İsmail Hakkı (Durusu)17 Mayıs tarihinde gece saat 23.00 civarında İnebolu limanına girdi. Gemi, 18 Mayıs1919 tarihinde öğle üzeri 12.00'de Sinop limanına yanaştı. Üsteğmen Hikmet Bey, sandal ile kıyıya çıktı, yolda olduklarını Samsun Tümen Komutanlığına telgraf ile bildirdi. Mustafa Kemal Paşa, Sinop Mutasarrıfının davetine cevap vererek teşekkür etti. Bandırma Vapuru, 19 Mayıs'ta Samsun'a vardı.
SUBAYLAR
MUSTAFA KEMAL: Anlatmaya gerek var mı? Gerçi bazı yarışmalarda, İnönü'yü tanımayan, Cumhuriyetin kuruluşunu 23 nisan, 29 Eylül olarak cevaplamaya çalışan üniversite bitirmiş bazıla için gerekli ama, benim okuyucum için bu gerekmez.
REFET BELE
Refet Bele. 1881
senesinde İstanbul’da
doğdu. İlköğrenimden sonra, 1899 yılında Harbiye Mektebini 1912
senesinde Erkân-ı Harbiye Mektebini bitirdi, Kurmay Subay olarak Osmanlı
ordusuna. Balkan Savaşında ve Birinci Dünyâ Savaşında çeşitli cephelerde
savaştı. Birinci Dünyâ Savaşı sırasında Filistin Cephesinde, özellikle
İkinci Gazze Muhârebesinde büyük yararlıklar gösterdi. 1916’da Kurmay albaylığa
terfi etti. Mütâreke döneminde, merkezi Sivas’ta bulunan 3. Kolordu
Komutanlığına tâyin edildi. 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’le birlikte Samsun’a
çıkıp Millî Mücâdeleye katıldı. 13 Temmuz 1919’da, ordudaki vazifesinden ayrıldı. Erzurum
Kongresinde Heyet-i Temsiliye'ye seçilerek, Sivas Kongresine katıldı Konya’da Delibaş, Denizli’de Demirci Mehmed
Efe ve Çerkez Ethem tarafından idâre edilen karşı hareketlerin bastırılmasında
vazife aldı. Güney Cephesi Komutanlığına getirildi. Son Osmanlı Meclis-i
Mebusanı'na İzmir milletvekili seçildi. Ankara’da toplanan TBMM’ye İzmir
milletvekili olarak katıldı. 16 Eylül 1920’de Dâhiliye Vekili (İçişleri Bakanı)
oldu.Ekim 1922’de TBMM temsilcisi olarak, Mudanya Mütârekesi gereğince Trakya’yı
Yunanlılardan devralmakla vazifelendirildi. Kasım 1922’de Ankara Hükümetinin
İstanbul temsilciliğine tâyin edildi. Halîfe Abdülmecid Efendiye bir at hediye
etmesi ve hilâfetin korunmasından yana tavır takınması sebebiyle Mustafa
Kemal’le arası açıldı. TBMM’nin ikinci döneminde, İstanbul milletvekili
seçildi. Mustafa Kemal’in asker ve sivil kadroların ayrı ayrı olması
gerektiğini söylemesi üzerine, milletvekilliğini tercih etti ve komutanlık
vazifesinden ayrıldı.
Bir grup arkadaşıyla birlikte, 8 Kasım 1924’te, Cumhûriyet Halk Fıkrasından
istifâ eden Refet Bele, 17 Kasım 1924’te, ilk muhâlefet partisi olan Terakkiperver
Cumhûriyet Fırkasının kuruluşunda yer aldı. Partinin, Haziran 1925’te
kapatılmasından sonra, 17 Haziran 1926’da Mustafa Kemal’e karşı düzenlenen
İzmir Suikastıyla ilgili olarak tutuklandı ve İstiklâl Mahkemesinde yargılandı.
Fakat beraat etti. Kasım 1926’da milletvekilliğinden istifâ ederek Meclisten
çekildi. 1939 yılında, İstanbul’dan milletvekili seçilerek tekrar TBMM’ye
girdi. 1950’ye kadar, dört dönem, İstanbul milletvekili olarak vazife yapan
Refet Bele, Haziran 1950’de Demokrat Parti hükümeti tarafından, Beyrut’taki
Birleşmiş Milletler Filistin Mültecilerine yardım komitesine, Türk delegesi
olarak gönderildi. Bu görevi, Mart 1961’e kadar sürdüren Refet Bele, 2 Ekim
1963’te İstanbul’da öldü.
CEVAT ABBAS GÜREL
(1887 - 1943)
|
|||
|
MUZAFFER KILIÇ 1897-1959
Mustafa Kemal'in
yaveri. 1897'de İstanbul'da doğdu. Harp Okulu'nu, topçu teğmeni olarak bitirdi.
Galiçya Cephesi'nden sonra Filistin'de 7. Ordu Müfettişliği yaverliği yaptı ve
bu sırada 7. Ordu'yu komuta eden Mustafa Kemal'in karargahına geçti. Kumandanın
emir subayı oldu. Bu beraberlik 1930 yılına kadar sürdü. Erzurum ve Sivas
kongrelerinde, Heyeti Temsiliye çalışmalarında Mustafa Kemal'in sivil
karargahında kaldı.
Muzaffer Kılıç, Cumhuriyet'in ilanından sonra, baştan beri Mustafa Kemal'in
yanındaki diğer subaylarla birlikte, terfi etti ve yüzbaşı oldu. Çankaya
Köşkü'ndeki görevini aksatmadan, Ankara Hukuk Mektebi'ne girdi ve 1928'de mezun
oldu. Kısa bir süre sonra da iş hayatına atıldı. Ticaretle uğraştı. Bir nebati
yağ fabrikası kurdu. Bu arada İstanbul Şehir Meclisi üyeliğine seçildi ve uzun
yıllar burada kaldı. Aynı zamanda Ankara Anonim Türk Sigorta Şirketi'nin
yöneticiliğini üstlendi. 1939'da bir dönem Giresun milletvekilliği yaptı. 1959' bir kalp krizi sonunda öldü.
HÜSREV GEREDE
Mustafa Kemal ile Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı
başlatan 18 kişiden birisidir. 19 Mayıs 1919’dan itibaren Mustafa Kemal Paşa'nın kurmay heyetinde
istihbarat ve siyasi şube müdürlüğü yaptı. Havza, Amasya,
Erzurum, Sivas ve Ankara’daki tüm mili mücadele hareketlerine
katıldı. Son Osmanlı
Meclis-i Mebusanı ‘nda Trabzon milletvekili
olarak bulundu. İstanbul'un işgali
üzerine Ankara'ya geçti, Trabzon milletvekili olarak Türkiye
Büyük Millet Meclisi'nin çalışmalarına katıldı.
Gerede İsyanı'nı bastırmakta gösterdiği başarıdan dolayı
Atatürk daha sonra kendisine Gerede soyadını verdi.
Cumhuriyet döneminde askerlikten ayrılarak, Budapeşte, Sofya, Tahran, Tokyo, Berlin ve Rio de Janeiro Büyükelçiliklerinde
bulundu. Türkiye'nin Mihver Devletleri
yanında savaşa katılması için çalışmalar yürüttü. 1934 yılında Rıza Pehlevi’nin Ankara’ya gelmesini ve Türk-İran dostluğunu
güçlendirilmesini sağladı. Tokyo Büyükelçiliği sırasında Ertuğrul Şehitliği'ndeki anıtı restore
ettirdi. Gerede, 1949’a kadar millet meclisinde çeşitli
illerin temsilciliğini yapmayı da sürdürdü. 1924-1936 yılları arasında Urfa, 1942-1947 yıllarında Sivas milletvekiliydi.
Diplomat Galip Kemal (Söylemezoğlu) Bey'in kızı Lamia Hanım ile evli olan
Hüsrev Gerede'nin Ali Faruk ve Mehmet Selçuk adlı iki oğlu olmuştur.İstanbul, Teşvikiye’de, uzun yıllar
yaşadığı caddeye Hüsrev Gerede anısına bir anıt dikilmiştir.
KAZIM DİRİK
1880 yılında doğdu.
1899 'da Harp Okulu'nu, 1912'de de Erkân-ı Harbiye'yi bitirerek kurmay yüzbaşı
oldu. I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale ve Suriye cephelerinde savaştı. Mustafa
Kemal'in ordu müfettişi olarak Samsun'a gönderilmesini, o sırada kurmay başkanı
olan Kazım Dirik sağlamıştır. 1922'de generalliğe yükseldi. Kurtuluş
Savaşı'ndan sonra askerlikten ayrılan Kâzım Dirik, Bitlis ve İzmir'de valilik
yaptı. İzmir'de valilik yaptığı dönem Mustafa Kemal'e İzmir suikastı
teşebbüsünün düzenlendiği dönemdir. 1935'te atandığı Trakya Bölgesi Genel
Müfettişliğini ömrünün sonuna kadar sürdürdü. 1941 yılında öldü.
İBRAHİM TALİ ÖNGÖREN
1875'de İstanbul'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Galatasaray Lisesi’nde
tamamladı. 1887’de Askeri Tıbbiye’ye girdi; 1893'te askeri yüzbaşı rütbesi ile mezun oldu. Çeşitli
İstanbul hastanelerinde ve askeri birliklerde çalıştı. 1896’da operatörlük
belgesi aldı. 1909 yılında Hudeyde Hastanesi
operatörlüğüne atandı. Başhekimliğe ve 40. Hudeyde Fırkası Sertabipliği’ne
getirildi.
1911 yılında Trablusgarp Savaşı'na
askerî hekim olarak katıldı ve burada Mustafa Kemal ile yakın dost oldu.
Hastalığı nedeniyle 1912 yılında Eylül ayında İstanbul’a döndü; bir ay sonra Balkan Savaşı’na
katıldı . Barıştan sonra barıştan sonra Harbiye Nezareti Sıhhiye Dairesi 4.ncü
Şube Müdürü oldu. Van, Ankara ve Kayseri’de çıkan lekeli humma hastalığı
ile mücadele etti. 1913’te yarbaylığa terfi etti. I. Dünya Savaşı’nda
çeşitli cephelerde savaştı.
19 Mayıs 1919'da 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal ile beraber Bandırma
Vapuru’ndan Samsun'a çıkan 18 subaydan birisi idi. 1920'de Ankara Hükümeti'nin
Moskova'ya gönderdiği heyetin içinde yer
aldı. Moskova’dan döndükten sonra Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanı
olarak Ankara’da görev yaptı.
6 Kasım 1921-22 Ekim 1923 tarihleri arasında Batum Konsolosu olarak görev yaptı. . Bu görevi sırasında
Rusya’dan alınan silah ve cephanelerin Batum üzerinden Anadolu’ya
nakledilmesinde rol aldı. 1923'te Hariciye Vekaleti danışmanı,
Haziran 1924'de Varşova büyükelçisi olarak atandı ve 2 yıl
bu görevde kaldı. II. dönem TBMM ara seçimlerinde Diyarbakır milletvekili olarak meclise
girdi. III. dönem TBMM’de CHP Meclis Grup Başkan Vekilliği’ne
seçildi. 1932’de İstanbul milletvekili seçilerek Umum Müfettişliği görevinden
ayrıldı.
1934 yılında Trakya’da Yahudilere yapılan organize saldırıları
raporlaştırmak için "Trakya Umum Müfettişliği"'ne atanması üzerine
yeniden milletvekilliğinden istifa etti. Soyadı Kanunu çıktığında kendisine
olayları değerlendirme ve önlem almadaki başarısından dolayı cumhurbaşkanı
Mustafa Kemal Atatürk tarafından “Öngören” soyadı verild Bozulan sağlığı nedeniyle 1935 yılında müfettişlik görevinden ayrıldı ve
tedavi için yurtdışına gitti. 1936’da Diyarbakır milletvekili olarak tekrar
meclise girdi. 2 Ocak 1952'de İstanbul'da vefat etti.
ARİF BEY (AYICI )
|
KEMAL DOĞAN
Annesi Pembe Hanım, babası maliye memurlarından İbrahim Bey’dir. Aile 1885
yılında Kırklareli’ne göç etmiştir. 1900 yılında Üsteğmen rütbesiyle mezun
olarak Edirne'de 2.Ordunun 2.Topçu Fırkasının 4.Livası Yaverliğine tayin
edilmiştir. Daha sonra Topçu Alayı 7.Bölge 5.Batarya Komutanlığına atandı. 1906
yılında 9.Topçu Alayı 5.Batarya Komutanlığına atanmıştır. Haziran 1908'de
Yüzbaşılığa terfi ederek Tırnova'da bulunan Seri Ateşli Krup Cebel Bataryası
Komutanlığına, iki ay sonra da Kırklareli'nde bulunan 7.Sahra Topçu Alayının
5.Batarya Komutanlığına atanmıştır. 1909 yılında Hareket Ordusu'nda görev almıştır.
1910 yılında İstanbul'da 5.Topçu Alayı 6.Batarya Komutanlığına, 1911 yılında
Topçu Okulu 2.Bölük Komutanlığına atanmıştır. 1911 yılında Mustafa Kemal Paşa
ile Bingazi'ye geçerek olası bir İtalyan
istilasına karşı yerel birliklerin düzenlenmesinde çalışmıştır. Balkan Harbinin başlamasıyla Şark Ordusu
Cephane Komutanlığına atanmıştır.
1914 yılında Birinci Dünya Savaşının
başlamasıyla 3.Fırka Topçu Alayı 4.Tabur Komutanlığına, Irak'a 24.Sahra Alay
1.Tabur Komutanlığı ve 51.Fırka Topçu Alay Komutamğına tayin edilmiştir. 1915
yılında Irak İslam Ordusu Topçu Komutanlığına ve 18.Kolordu Topçu Komutanlığına
atanmıştır. 6 Eylül 1915 tarihinde Binbaşılığa terfi etmiştir. Irak Cephesinde gösterdiği üstün
hizmetlerden dolayı Harp Madalyası ile ödüllendirilmiştir. 1918 yılında İslam
Ordusu Topçu Müfettişliğine, 1919 yılında 9.Ordu Topçu Müfettişliği ve
3.Kolordu Topçu Müfettişliğine atanmıştır.
Birinci Dünya
Savaşı’nda 1916-1917 yılları arasında Irak Cephesi’nde Vadi-i Kelal, Birinci
Felahiye, Sabis Meydan Muharebesi, İkinci ve Üçüncü Felahiye, Beyttisa,
Kutülammare, Garraf, Elhan, Beşşare, Samran, Bağdat, Sindiyye, Ethemçayı
muharebelerinde savaşmıştır. Kut'ül Ammare
Kuşatması'nda yaralanmıştır. İyileşince Kafkas Cephesine atanmıştır.
Hazar Denizi kıyılarında yapılan harekat
ile Kafkasya’nın boşaltılmasında bulunmuştur. 19 Mayıs 1919 tarihinde Gazi Mustafa Kemal Paşa'yla birlikte Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkmıştır. Sivas Kongresi hazırlıklarını
tamamladıktan sonra Atatürk kendisine "Kozanoğlu Doğan Bey" takma
adını vermiş ve Kilikya Kuva-yi Milliye
Kumandanı olarak yöreyi Fransız kuvvetlerinden arındırmak üzere
görevlendirmiştir.
1923 yılında Meçkoğlu ailesinden Mevhibe Hanımla evlenmiştir. Reha ve Ayfer
adında iki kızları olmuştur.
1923 - 1927 yılları arasında Topçu Atış Okulu Müdürlüğünde, 1927 - 1928 yılları arasında
2.Ordu Topçu Mütehassıslığında, 1928 - 1932 yılları arasında 16.Fırka Topçu
Bölge Komutanlığı, 1932 yılında Erzurum Müstahkem Mevki Komutanlığı, 1935
yılında Kırklareli'nde 46.Tümen Komutanlığı, 1937 yılında Çanakkale Müstahkem
Mevki Komutanlığı, 1938 yılında 2.Kolordu Komutanlığı, 1940 yılında 3.Kolordu
Komutanlığı görevlerinde bulunmuştur. 1941 yılında emekli olmuştur. TBMM'nin 6.Dönem seçimlerine katılarak
Ağrı Milletvekili seçilmiştir. 7.ve 8.Dönem Kırklareli Milletvekili
seçilmiştir.
8 Eylül 1881 günü İstanbul'un Fatih ilçesinde dünyaya geldi. Mahalle mektebinin ardından Fatih Askeri Rüştiyesi'ne (1892) ve İstanbul Kuleli Askeri İdadisi'ne (1896) girdi. Askeri Tıbbiyeyi Doktor Yüzbaşı olarak 22 Ekim 1905 günü bitiren Refik Bey, üç yıl Gülhane Askerî Tıp Akademisi'nde Embriyoloji ve Histoloji bölümlerinde çalıştı. 1910 yılında eğitim için yurt dışına gitti. Almanya'da Berlin askeri tıp akademisinde Brandenburg, Danzig, Spandou ve Scharite'te eğitim gördü. Balkan Savaşı'nın çıkacağı belli olunca İstanbul'a döndü (1912).
Balkan Savaşı'nda Antalya'da ve Çatalca cephesinde Kolera hastalığını önleyici çalışmalar yaptı. 1914'te atandığı sahra genel sağlık müfettiş muavinliği sırasında bakteriyoloji enstitüsünü örgütleyerek tifo, dizanteri, veba ve kolera aşılarının, tetanos ve dizanteri serumlarının burada üretilmesini ve I. Dünya Savaşı boyunca ordu ihtiyacının karşılanmasını sağladı. Salgın hastalıklarla mücadelesini Hasankale'de cephe hizmetinde sürdürdü. Tifüse karşı hazırladığı aşı tıp literatürüne geçti ve I. Dünya Savaşı'nda Alman ordusunda ve Kurtuluş Savaşı'nda kullanıldı.
1919'da 9. Kolordu sağlık müfettişi muavinliği görevi ile Mustafa Kemal'in yanında Samsun'a çıkan Refik Bey Erzurum'da Mustafa Kemal'in karargâhı dağıtıldıktan sonra Erzurum askeri hastanesi bulaşıcı hastalıklar servisi şefliğine atandı. Fakat bu görevi kabul etmeyerek ordudan ayrıldı. Erzurum ve Sivas kongrelerinin çalışmalarına katıldı.
1920'de TBMM'ye Doğubeyazit milletvekili ve Milli Savunma Vekaletine bağlı Sıhhiye Dairesi Başkanı olarak girdi. İkinci dönemden başlayarak üyeliğini İstanbul milletvekili olarak sürdürdü. Aynı yıl Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Refik Bey 14 yıl sürecek olan bu görevinde sağlık hizmetlerinin temellerini attı. 1924'de Ankara'da ve daha sonra Erzurum, Diyarbakır, Sivas ve diğer birçok ilde memleket hastaneleri, doğum ve çocuk bakımevleri açtı. Ayrıca bu konuda eleman yetiştirilmesine önem vererek sağlık kursları, tıp öğrenci yurtları 1928'de Hıfzısıhha Enstitüsünü ve Mektebini, İstanbul ve Ankara'da verem savaş dispanserlerini kurdu. Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra Atatürk kendisine Saydam soyadını verdi. 1931- 1938 yıllarında zaman zaman Eğitim ve Maliye Bakanlıklarına vekaleten bakan Refik Saydam, Atatürk'ün ölümünden sonra içişleri bakanlığı, CHP genel sekreterliği ve 15 yıl Kızılay başkanlığı yaptı.
1939-1942 yılları arasında başbakan iken, sağlık konusuna ayrıca önem verem Refik Saydam "Devlet idaresi A'dan Z'ye bozuktur, düzeltmek ister" diyerek devlet yönetiminde köklü bir reform taraftarı olduğunu dile getirmişti. 8 Temmuz 1942'de İstanbul'un besin sorununun düzenlenmesi için yaptığı inceleme gezisinde hayatını kaybetti. Mezarı Cebeci Asri Mezarlığı'ndadır.
ALİ ŞEVKET ÖNDERSEV
1884,- 1940,
Askerî öğrenimini tamamladıktan sonra katıldığı I. Dünya Savaşı’nda Mustafa Kemal Paşa’nın karargâhında görev yaptı. 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan heyet içinde Mustafa Kemal Paşa’nın emir subayı olarak yer aldı. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Bilecik’e yerleşerek çiftçilik ve ticaretle uğraştı. 1935 yılında V.Dönem TBMM Gümüşhane milletvekili olarak görev yaptı. Ayrıca Duygu Asena'nın dedesidir.
MUSTAFA VASBİ SÜSOY
1876) - 1934),
19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkan heyet içinde Mustafa Kemal Paşa’nın yaveri olarak yer aldı. 1., 2., 3.ve 4.Dönem TBMM Tokat Milletvekili olarak görev yaptı.
FAİK AYBARS
(1880 - 1945)
|
|||
|
|
|||
|
ALİ MÜMTAZ TÜNAY
(1885 - 1946)
| |||
|
1886 yılında doğdu. 1905 yılında Harp okulundan mezun oldu. Çanakkale savaşlarına katılan İsmail Hakkı bey, Mustafa Kemal'le burada tanıştılar. Daha sonra Halep'te de birlikte çalıştılar. 1919 da İstanbul'a döndü. Mustafa Kemal'in isteği üzerine, aynı karargahta oldular. Samsun'a götüreceği arkadaşları seçerken, Mustafa Kemal, İsmail Hakkı Beyı de, kurmay mülhaki olarak Bandırma vapuruyla Samsun'a götürdü.
Samsun'a çıktıktan sonra İsmail Hakkı Bey, Havza,Amasya, Erzurum ve Sivas'ta Mustafa Kemal'in yanından ayrılmamıştır.Heyet-i Temsiliye Ankara'ya nakledilince, ağır sıtma nöbetlerinden rahatsız olan yüzbaşı İsmail Hakkı İstanbul'a gönderildi . Burada, Anadolu'ya silah ve mühimmat yardımı yapan "FELAH" adlı gizli bir gruba katılmıştır. Onun buradaki görevi şifre subaylığıydı. Anadolu'daki Milli Ordudan gelen ve giden şifreleri çözme görevini başarıyla yaptı. Daha sonra Anadolu'ya geçerek, 1923 de ordudan ayrıldı. Mecliste görev alarak, İcra Vekilliği heyetinde, çeşitli bakanlıklarda, Başbakanlıkta özel kalem müdürlüğü görevinde bulunmuştur.
1943 yılında vefat etmiştir.
HAYATİ BEY
1892 yılında doğdu. 1915 yılında Piyade teğmeni olarak Harp okulundan mezun oldu. 9. Ordu müfettişliği, Erkanı Harbiye Reisi Kurmay Albay Kazım Beyin (DİRİK) emir subayı ve müfettişlik kalem müdürü olarak Mustafa Kemal'in heyetiyle Samsun'a çıktı. O tarihten itibareni hiç yanından ayrılmadığı Mustafa Kemal'in özel kalem müdürlüğünü yapmıştır.
1926 yılında vefat etmiştir.
ARİF HİKMET GERÇEKÇİ
Birinci dünya savaşı çıktığında,Arif Hikmet Harp Okulunun son sınıfında idi. Gönüllü olarak 3. Kolorduya yazıldı. 1915 de teğmenliğe yükselerek, Çanakkale'ye, Mustafa Kemal'in emrinde savaşa katıldı. 1916 da Kafkas cephesine gönderilerek, Muş'un geri alınması harekatına katıldı. Aynı yıl Hicaz kuvvetleri Seferiye Kumandanlığına atanan ve Kafkas Cephesi 16. Kolordu kumandanı olan Mustafa Kemal Paşanın karargahında görevlendirildi. Mustafa Kemal 2. Ordu Kumandanlığına atanınca Onunla birlikte Diyarbakır'a gitti. Ama tifüse yakalanınca Mustafa Kemal'den ayrılıp İstanbul'a gitti.
Arif Hikmet, Kuleli Askeri Lisesi dahiliye subaylığında görevli iken, Kumandanı Mustafa Kemal'in 9. ordu müfettişi olarak Anadolu'ya geçeceğini duydu. Bunun üzerine, Mustafa Kemal'in karagahına katılma isteğinde bulundu. İsteği kabul edilip o da 16 Mayıs'ta İstanbul'dan hareket eden Bandırma vapurunun yolcuları arasına katıldı.
Samsun'a çıktıktan sonra, 3. Kolordu Kumandanı Refet (BELE) Beyin güvenilir bir subay istemesi üzerine, Mustafa Kemal tarafından Refet Beyin yaverliğini yapmakla görevlendirildi. Milli mücadelenin sonuna kadar bu görevde kaldı.
29 Ekim 1923 de Harp Okulunda açılan kurslara katılarak, yarım kalan eğitimini tamamladı. Çeşitli yerlerde öğretmenlik yeptı. 1927 de ANKARA Hukuk Fakültesinde başladığı öğretimine 1930 da İstanbul Üniversitesinde tamamladı.Hakim Tümgeneral olarak emekli olup, İstanbul ve Ankara barolarında kayıtlı avukatlık yaptı.
1970 de İstanbul'da vefat etti.
ABDULLAH KUNT
Ordu Müfettişliğinde teğmen olarak Paşa subaylığı yapan Abdullah (KUNT) Bandırma vapuru yolcuları arasında olduğu bilinmesine rağmen ,hakkında başka bir bilgiye rastlanmamıştır.
SİVİL MEMURLAR
DR. BEHÇET EFENDİ
ALİ RIZA BEY (Adli müşavir)
RAHMİ EFENDİ (Hesap memuru)
AHMET NURİ EFENDİ (hesap memuru)
TAHİR EFENDİ (Yedek subay)
BANDIRMA VAPURU PERSONELİ
İsail Hakkı (Durusu), Süvari…Kaptan
* Üsküdarlı Tahsin, İkinci kaptan…
* Hacı Süleyman, Başçarkçı…
* İsmail, Kâtip…
* Hasan Reis, Lostromo…
* Göreleli Şükrü oğlu Temel, Serdümen…
* Ali oğlu Basri, Serdümen…
* Süleyman oğlu Mahmut, ambarcı…
* Hasan oğlu Ahmet, ambarcı…
* Süleyman oğlu Cemil, tayfa…
* Hüseyin oğlu Rahmi, tayfa
* Üsküdarlı Tahsin, İkinci kaptan…
* Hacı Süleyman, Başçarkçı…
* İsmail, Kâtip…
* Hasan Reis, Lostromo…
* Göreleli Şükrü oğlu Temel, Serdümen…
* Ali oğlu Basri, Serdümen…
* Süleyman oğlu Mahmut, ambarcı…
* Hasan oğlu Ahmet, ambarcı…
* Süleyman oğlu Cemil, tayfa…
* Hüseyin oğlu Rahmi, tayfa
* Muharrem oğlu Hacı Tevfik (Ulusu), Birinci
Kamarot * Mesut oğlu Temel, Birinci Kamarot…
* İbrahim oğlu Mehmet, Kamarot…
* Mustafa oğlu Hamit, kamarot yamağı…
* Yusuf oğlu Halit, ateşçi…
* Arif oğlu Mansur, ateşçi…
* Osman oğlu Hamdi, aşçı…
* Hasan oğlu Mehmet, kömürcü…
* Mehmet Ali oğlu Ömer Faik, kömürcü…
* İsmail Hakkı, vinççi…
* Ali oğlu Galip, vinççi…
*
* İbrahim oğlu Mehmet, Kamarot…
* Mustafa oğlu Hamit, kamarot yamağı…
* Yusuf oğlu Halit, ateşçi…
* Arif oğlu Mansur, ateşçi…
* Osman oğlu Hamdi, aşçı…
* Hasan oğlu Mehmet, kömürcü…
* Mehmet Ali oğlu Ömer Faik, kömürcü…
* İsmail Hakkı, vinççi…
* Ali oğlu Galip, vinççi…
*