ŞİİR DÜNYAMIZIN DEĞERLERİ- 14 -

Behçet Kemal Çağlar

23 Temmuz 1908'de Erzincan'da doğdu, 24 Ekim 1969'da İstanbul'da yaşamını yitirdi.

 İlk ve orta öğrenimini Kayseri'de tamamladı. 1929'da Zonguldak Maden Mühendis Mektebi'ni bitirerek maden mühendisi oldu. Maden Tetkik Arama Enstitüsü'nde mühendisi olarak çalıştı; mesleğiyle ilgili incelemeler için Fransa'ya gönderildi. Dönüşünde İktisat Bakanlığı'nda görevlendirildi. İktisat Bakanlığı'nda çalışırken İngiltere'ye gönderildi. 1935'te Halkevleri Müfettişi olarak görevlendirildi, bu görevi dolayısıyla yurdun her yöresini dolaştı. Halk şiirleri ve halk sanatı ile yakından ilgilenmek fırsatını buldu. 1941-1947 yılları arasında Erzincan milletvekilliği yaptı. Milletvekilliğinden ayrılınca Robert Kolej'de öğretmenlik,
İstanbul Radyosu'nda edebî müşavir, TRT Yönetim Kurulu Başkanlığı, Akbank Neşriyat Müdürlüğü, TRT Program Uzmanlığı görevlerinde bulundu. 27 Mayıs'tan sonra Kurucu Meclis üyeliğine seçildi. 1949'da haftalık sanat dergisi Şadırvan'ı çıkardı. İstanbul Radyosu'nda, uzun yıllar ancak aralıklı olarak "Edebiyat Dünyamız" ve "Bitmez Tükenmez Anadolu" programlarını hazırladı, yönetti, sundu. İlk şiiri Hep Gençlik dergisinde yayınlandı, bazı şiirlerinde Ankaralı Âşık Ömer mahlasını kullandı. Şiirleri Hayat, İnkılapçı Gençlik, İstanbul, Muhit, Şadırvan, Türk Dili, Türk Yurdu, Ulus, Ülkü, Varlık, Yedi gün, Yücel dergi ve gazetelerinde yayımlandı. Şiirlerinde Atatürk devrimleri, Atatürk sevgisi, ulusal duygular, yurt ve vatan sevgisi ve güzellikleri konularını işledi, hece ölçüsünü kullandı. Faruk Nafiz Çamlıbel ile birlikte Onuncu Yıl Marşı'nı yazdı.

MUSTAFA KEMAL SESLENSE

Yüzyıllar öncesinden
Yüzyıllar sonrasından sesleniyorum size Ben Mustafa Kemal' im heyy...
Ben Mustafa Kemal' im
Büyük büyük denizlerim vardır benim Hürriyeti içmiş dalgalarım,
Hürriyetle kabarmış dalgalarım vardır benim
Ulusumun yanında sevincim
Ben Mustafa Kemal' im heyy...
Karanlığı deler gözlerim
Dalgalara binip gelmiş kahraman,
Gökçe gözlerine türküler yaktığımız... Hani bir güneş doğmuştu ya Samsun' dan İşte benim... Ben... Mustafa Kemal... Ölmek yaşamaktır vatan uğrunda
Deyip, öyle girdim savaşa
Komut verdim
Şahlandı cümle vatan
Boğdum kör talihi zindanında.
Bahtı gülen anaları yurdumun
Gökleri, dağları, denizleri
Yarınları, güvenipte uyuduğum
Aslan yeleni ışığı sınırlarımın Mehmetleri
Tutun ellerinizden yüreklerinizden Sevgilerinizle beni yıkayın.
Yüzyıllar öncesinden
Yüzyıllar sonrasından gelir sesim
Sevdim
Bir tanem
Türkiyelim
Sen var olukça belli ki
Ben Mustafa Kemalim

 

SEVGİLİYE


Üç şeyin üstüne can-baş koymuşum:
Anayurt, Atatürk ve sen, sevdiğim!

Kavak yeli esmez benim başımda
Atatürk rüzgârı esen, sevdiğim!

Diz çök Anıt kabrin mermerlerine
Herkesi kıskanıp küsen sevdiğim

Mustafa Kemal'in neferiyim ben;
Haklısın kölesi desen, sevdiğim!

Belki çıkacağız yine savaşa
Ki kalasın sen sağ-esen , sevdiğim!

Öp beni alnımdan, uğurla, bekle
Erliğimden şüpheliysen, sevdiğim!

 

ATATÜRK’ÇÜLERE


Öyle sırtüstü yatıp dinlenecek gün değil;
Daha yapacağımız çok şeyler var, çocuklar!


Ne kadar erken yağdı, gördünüz ya, yeniden
Nice güvendiğimiz dağlara kar, çocuklar!

İlerden, ta uzaktan el ediyor durmadan
Batılı arkadaşlar; vaktimiz dar, çocuklar!

Toplandık mı baş başa, verdik mi el ele biz
Su çekilir, dağ çöker, bora susar, çocuklar!

Hele kuru kütükler ayıklansın bir kere
Tadından çatlayacak dallarda nar, çocuklar!

Sizi bir, bir tanıyıp alnınızdan öpmeye
Mustafa Kemal yolda, hey bahtiyar çocuklar!

 

NÖBETÇİ MİLLET


Yaradan hey Yaradan !
Dört yıl değil bin yıl geçse aradan
Sensin ateş diye kanımızdaki
Sesin ışık diye önümüzdeki !
Ey yanımızdaki
Beş on mermere, bir avuç toprağa sığan
Sınırsız mavi umman hey !
Yeni kıyılar bulur, yeni yarlar kazardın
Sen her köpürüp taşmanda;
Her konuşmanda
Milletin alın yazısını yeniden yazardın..


Bakışların inanmayanı ezerdi
Sağ kolun bir tırpana benzerdi:
Başlardı yurt tarlasında düşüncenin hasadı.
Cümlelerin ya örsten kalkardı
Ya çıkardı kından.
Başak saçların sarkardı harman alnından:
Halk, biçilmiş ekin gibi, düşerdi dizlerine.
Milyonlar katılırdı sözlerine
Mıknatısa koşan zerreler gibi.
Köhne kanaatler, köhne küreler gibi
Sözünde çarpışıp düşerdi.
Tam sustuğun gün kıyamet oldu
Tam konuştuğun anlarsa mahşerdi:
Rab, gökte "dinleyin" derdi meleklerine;
Yıldızlar girerdi yeni mahreklerine;
Nehirler kavuşurdu yeni denizlerine:
Halk biçilmiş ekin gibi düşerdi dizlerine.
Şimdi nöbetçi olmak için Anıtkabrine
Tamamlayabilmek için tavafını
Sarmış yalın kılıçlar gibi etrafını
Tutuyor nöbet..

Bu millet:
Bu, vaktiyle ayaklarını ummanlar yalayan,
Bu, üç kıtayı atının nallarıyla damgalayan,
Bu, Timur'u, Atilla'yı, Oğuz'u
Bu, Yıldırım'ı, Fatih'i, Yavuz'u
Bu, seni yetiştiren ulu millet.
Vakar ve haysiyetle dimdik
Uyanık, tetik
Anıt kabrinde tutuyor nöbet.
Dünya dönüp dolaşıp
Boğazlaşıp dalaşıp
Ergeç ve ancak
Milli misaklarda karar kılacak.


Ey en büyük usta!
Düşünen olmadı bu hususta
Senden evvel ve senden ileri.
İlk müjdeyi, ilk haberi
Senden almıştı cihan
Ta o zamandan
Anlayamadığına yansın.
Sen, dünyanın dönüp dolaşıp geleceği
Uğrunda milyonların seve seve öleceği
En büyük maksat için
Dünyaya ilk karşı koyansın.
Nasıl içimizdeysen bütün varınla
İşte öylece dünya davalarındasın!
O ışık saçların, o alev sözlerinle
O gök gözlerinle sen.


Ey ıssız geceler içinden
Bize eşsiz sabahı getiren!
Ey asırlardır dul bayrağın eşi,
Ey gece yarılarımızın güneşi,
Ey ışık saçlar,
Ey yele kaşlar,
Ey çekilmiş hançer bakışlar,
Ey fikri döven şakaklar,
Ey kalem parmaklar,
Ey ay-yıldızlı el,
Ey en güzel,
Ey en büyük,
Ey Atatürk!
Getir dudaklarını bir bir alnımıza koy,
Dağlansın ateşinle bu soy.
Oy Atatürk oy!


İrkilmez Ata çocuğu irkilmez:
Zaptedilmez, Atam, zaptedilmez
Biz varken senin hisarının burçları:
Bakışlarımız kılıç uçları,
Bekliyoruz devrimini biz.
Çökmeyeceğiz diz..


İsterse hayat zehrolsun,
İsterse refah kahrolsun,
İsterse kurşun düşsün yanımıza, belimize,
İsterse geçinmek için, bir dilim
Kuru ekmek geçmesin elimize.
Halel gelmez bizim ateşimize;
Dünya düşse peşimize,
Yer sarsılsa yerinden,
Ne senden geçeriz, ne senin eserinden ...

 

ŞİİR DÜNYAMIZIN DEĞERLERİ - 13 -

NAZIM  HİKMET  RAN

MEMLEKETİMDEN İNSAN MANZARALARI  - 1 -

BİRİNCİ BÖLÜM

Haydarpaşa garında

1941 baharında

            saat on beş.

Merdivenlerin üstünde güneş

                               yorgunluk ve telâş

Bir adam

      merdivenlerde duruyor

                        bir şeyler düşünerek.

Zayıf.

Korkak.

Burnu sivri ve uzun

yanaklarının üstü çopur.

Merdivenlerdeki adam

                   -Galip Usta-

                        tuhaf şeyler düşünmekle

                                                 meşhurdur:

"Kâat helvası yesem her gün" diye düşündü

                                     5 yaşında.

"Mektebe gitsem" diye düşündü

                          10 yaşında.

"Babamın bıçakçı dükkânından

Akşam ezanından önce çıksam" diye düşündü

                                                    11 yaşında.

"Sarı iskarpinlerim olsa

kızlar bana baksalar" diye düşündü

                          15 yaşında.

"Babam neden kapattı dükkânını?"

Ve fabrika benzemiyor babamın dükkânına"

                              diye düşündü

                                  16 yaşında.

"Gündeliğim artar mı?" diye düşündü

                            20 yaşında.

"Babam ellisinde öldü,

ben de böyle tez mi öleceğim?"

                        diye düşündü

                        21 yaşındayken.

"İşsiz kalırsam" diye düşündü

                         22 yaşında.

"İşsiz kalırsam" diye düşündü

                     23 yaşında.

"İşsiz kalırsam" diye düşündü

                     24 yaşında.

Ve zaman zaman işsiz kalarak

"İşsiz kalırsam" diye düşündü

                     50 yaşına kadar.

51 yaşında "İhtiyarladım" dedi,

                  "babamdan bir yıl fazla yaşadım."

Şimdi 52 yaşındadır.

İşsizdir.

Şimdi merdivenlerde durup

                        kaptırmış kafasını

                                     düşüncelerin en tuhafına:

"Kaç yaşında öleceğim?

Ölürken üzerimde yorganım olacak mı?"

                                                   diye düşünüyor.

Burnu sivri ve uzun.

Yanaklarının üstü çopur.

Denizde balık kokusuyla

Döşemelerde tahtakurularıyla gelir

                                Haydarpaşa garında bahar

Sepetler ve heybeler

            merdivenlerden inip

                        merdivenlerden çıkıp

                                     merdivenlerde duruyorlar.

 

 

 

MELEKETİMDE İNSAN MANZARALARI -2-

 

İKİNCİ BÖLÜM 

 

Atlantiğin dibinde upuzun yatıyorum, efendim, 

                                Atlantiğin dibinde 

                                      dirseğime dayanmış. 

Bakıyorum yukarıya: 

bir denizaltı gemisi görüyorum, 

yukarıda, çok yukarıda, başımın üzerinde, 

yüzüyor elli metre derinde, 

balık gibi, efendim, 

zırhının ve suyun içinde balık gibi kapalı ve ketum. 

Orası camgöbeği aydınlık. 

Orda, efendim, 

orda yeşil, yeşil, 

orda ışıl ışıl, 

orda yıldız yıldız yanıyor milyonlarla mum. 

Orda, ey demir çarıklı ruhum, 

orda tepişmeden çiftleşmeler, çığlıksız doğum, 

orda dünyamızın ilk kımıldanan eti, 

orda bir hamam tasının mahrem şehveti, 

mahrem şehveti efendim, 

                        gümüş kuşlu bir hamam tasının  

ve koynuna ilk girdiğim kadının kızıl saçları. 

Orda rengarenk otları, köksüz ağaçları 

                        kıvıl kıvıl mahlukları deniz dünyasının, 

orda hayat, tuz, iyot, 

orda başlangıcımız, Hacıbaba, 

                            orda başlangıcımız 

ve orda hain, çelik ve sinsi 

                        bir denizaltı gemisi. 

400 metroya kadar sızıyor ışık. 

Sonra alabildiğine derin 

          alabildiğine derin karanlık. 

Yanlız ara sıra 

                  acayip balıklar geçiyor karanlığın içinde 

                                                             ışık saçarak. 

Sonra onlar da yok. 

Artık dibe kadar inen 

     kat kat kalın sular kati ve mutlak 

                                   ve en dipte ben. 

Ben, upuzun yatıyorum, Hacıbaba, 

upuzun yatıyorum dibinde Atlantiğin 

                                  dirseğime dayanmış, 

                                  bakıyorum yukarlara. 

Avrupa Amerika' dan Atlantiğin yüzünde ayrıdır 

                                             dibinde değil. 

Gazgemileri gidiyor yukarda, çok yukarda, birbiri peşi sıra. 

Omurgalarının altını görüyorum,    

                             omurgalarının altını. 

Dönüyor keyifili keyifli pervaneleri. 

Dümenleri ne tuhaf suyun içinde 

İnsanın tutup tutup kıvırası geliyor. 

Köpekbalıkları geçti gemilerin altından, 

karınlarını gördüm 

                 ağızları da orda. 

Gemiler şaşırdılar birdenbire, 

herhalde köpekbalıklarından değil. 

Denizaltı gemisi bir torpil attı, efendim 

                                             bir torpil. 

Gemilerin dümenlerine baktım: 

telaşlı ve korkaktılar. 

Gemilerin omurgalarında imdat arar gibi bir hal vardı, 

gemiler bir bıçak darbesinden en yumuşak yerini 

                   karnını saklamak isteyen insanlara benziyorlardı. 

Denizaltılar birden üç oldular, derken, altı, yedi, sekiz. 

Gazgemileri düşmana ateş açarak 

insanlarını ve yüklerini suya döküp saçarak 

                                 batmaya başladılar. 

Mazot, gaz, benzin, 

tutuştu yüzü denizin. 

Bir alev deryasıdır şimdi yukarda akan, 

yağlı ve yapışkan 

        bir alev deryası efendim. 

Kıpkızıl, gömgök, kapkara, 

arzın ilk teşekkülü hengamesinden bir manzara. 

Ve denizin yüzüne yakın suyun içi allak bullak. 

Köpürüp, dağılıp parçalanmalar. 

Yukardan dibe doğru inen gazgemisine bak. 

Gece uykuda gezenler gibi bir hali var: 

                                              lunatik. 

Geçti kargaşalığı, 

girdi deniz dünyasının cennetine. 

Fakat durmadan iniyor. 

Kayboldu ıslak karanlıkta. 

Artık baskıya dayanamaz, parçalanır. 

ve direği, efendim, bacası yahut 

                                   nerdeyse yanıma düşer. 

Yukarda insanla dolu denizin içi. 

Bir tortu gibi dibe çöküyorlar 

                          tortu gibi çöküyorlar, Hacıbaba. 

Baş aşağı, baş yukarı, 

uzanıp kısalıyor, bir şeyler aranıyor kolları bacakları. 

Ve hiçbir yere, hiçbir şeye tutunamadan 

          onlarda iniyorlar dibe doğru. 

Birden bire bir denizaltı düştü yanıbaşıma. 

Parçalanmış bir tabut gibi açıldı köprüüstü kaportası 

ve Münihli Hans Müller dışarı çıkıverdi. 

39 ilkbaharında denizaltıcı olmadan önce 

                            Münihli Hans Müller 

Hitler hücum kıtası altıncı tabur 

                         birinci bölük 

                              dördüncü mangada sağdan üçüncü neferdi. 

Münihli Hans Müller 

         üç şey severdi: 

1-Altın köpüklü arpa suyu 

2-Şarki Prusya patatesi gibi dolgun ve beyaz etli Anna. 

3-Kırmızı lahana. 

Münihli Hans Müller için  

                          vazife üçtü: 

1-Çakan bir şimşek  

               gibi mafevke selam vermek. 

2-Yemin etmek tabancanın üzerine. 

3-Günde asgari üç çıfıt çevirip 

                           sövmek silsilelerine. 

Münihli Hans Müller'in 

kafasında, yüreğinde, dilinde üç korku vardı: 

1-Der Führer. 

2-Der Führer. 

3.Der Führer. 

Münihli Hans Müller 

sevgisi, vazifesi ve korkusuyla 

                            39 ilkbaharına kadar 

                                      bahtiyar 

                                            yaşıyordu. 

Ve Vagneryen bir operada do sesi gibi heybetli 

Şarki Prusya patatesi gibi dolgun ve beyaz etli  

                                                        Anna'nın 

tereyağı ve yumurta krizinden şikayet etmesine 

                                                        şaşıyordu. 

Diyordu ki ona: 

-Bir düşün Anna, 

 yepyeni bir manevra kayışı takacağım, 

 pırıl pırıl çizmeler giyeceğim ben. 

 Sen beyaz ve uzun entari giyeceksin, 

 balmumundan çiçekler takacaksın başına. 

 Tepemizde çatılmış kılıçların altından geçeceğiz. 

 Ve mutlak 

 hepsi erkek 12 çocuğumuz olacak. 

 Bir düşün Anna, 

 tereyağı, yumurta yiyeceğiz diye 

 top, tüfek yapmazsak eğer 

 yarın 12 oğlumuz nasıl muharebe eder? 

Münihlinin 12 oğlu muharebe edemediler 

çünkü doğamadılar, 

çünkü henüz, efendim, Anna'yla zifaf vaki olmadan önce 

                                 bizzat harbe girdi Hans Müller. 

Ve şimdi 41 sonbaharı sonlarında 

                                 dibinde Atlantiğin 

                                      benim karşımda durmaktadır. 

Seyrek sarı saçları ıslak, 

kırmızı sivri burnunda esef, 

        ve ince dudaklarının kıyılarında keder. 

Yanı başımda durduğu halde 

yüzüme çok uzaklardan bakıyor, 

İnsanın yüzüne nasıl bakarsa ölüler. 

Ben biliyoum ki, o bir daha görmeyecek Anna'yı, 

ve artık bir daha arpa suyu içip 

                 yiyemeyecek kırmızı lahanayı. 

Ben bütün bunları biliyorum, efendim, 

ama o bütün bunları bilmiyor. 

Gözü bir parça yaşlı, 

silmiyor. 

Cebinde parası var, 

çoğalıp eksilmiyor. 

Ve işin tuhafı 

artık ne kimseyi öldürebilir 

ne de kendisi ölebilir bir daha. 

Şimdi şişecek birazdan, 

yükselecek yukarıya, 

sular sallayacak onu 

ve balıklar yiyecek sivri burnunu. 

Ben  

Hans Müller'e bakıp, Hacıbaba, bunları düşünürken 

yanımızda peyda oluverdi 

         Liverpul Limanından Harri Tomson. 

Gazgemilerinden birinde serdümendi. 

Kaşları ve kirpikleri yanmıştı. 

Gözleri sımsıkı kapalıydı. 

Şişman ve matruştu. 

Bir karısı vardı Tomson'un: 

tavan süpürgesi gibi bir kadın, 

tavan süpürgesi gibi, efendim, zayıf, uzun, titiz, temiz 

ve tavan süpürgesi gibi münasebetsiz. 

Bir oğlu vardı Tomson'un: 

altı yaşında bir oğlan, Hacıbaba, 

tombul mu tombul, pembe beyaz, sarı papa mı sarı papa. 

Tuttum Tomson'un elinden. 

Açmadı gözlerini. 

"-Vefat ettiniz" dedim. 

"-Evet " dedi, "İngiliz imparatorluğu ve hürriyeti için: 

Canım isterse, harp içinde bile Çörçil'e sövmek hürriyeti 

ve canım istemese de aç kalmak hürriyeti uğruna. 

Fakat değişecek hürriyette bu son bahis, 

harpten sonra artık işsiz ve aç kalacak değiliz. 

Planı hazırlıyor Lordlarımızdan biri. 

Adalet: ihtilalsiz. 

Ben İngiliz İmparatorluğu'nu dağıtmaya gelmedim, dedi Çörçil. 

Ben de ihtilal çıkarmaya gelmedim: 

buna Kenterburi başpiskoposu 

                  bizim tredünyonun reisi 

                              ve karım razı değil. 

Ay bek yur pardın. 

         İşte bu kadar, 

                    nokta, son." 

Sustu Tomson. 

Ve ağzını açmadı bir daha. 

İngilizler fazla konuşmayı sevmezler,   

                      hele hümoru seven ölü İngilizler. 

Tomson' la Müller'i yanyana yatırdım. 

Şiştiler yan yana, 

yan yana yükseldiler yukarı doğru. 

Balıklar Tomson'u afiyetle yediler, 

fakat dokunmadılar ötekisine, 

Hans'ın etiyle zehirlenmekten korktular anlaşılan. 

Hayvan deyip geçme, Hacıbaba, 

sen de hayvansın ama 

                      akıllı bir hayvan... 

 

 

MEMLEKETİM

 

Dört nala gelip Uzak Asya’dan

Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan
bu memleket, bizim.

Bilekler kan içinde, dişler kenetli, ayaklar çıplak
ve ipek bir halıya benziyen toprak,
bu cehennem, bu cennet bizim.

Kapansın el kapıları, bir daha açılmasın,
yok edin insanın insana kulluğunu,
bu dâvet bizim….

Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür
ve bir orman gibi kardeşçesine,
bu hasret bizim…