8 Mart 2012 Perşembe

Önemli günler




  NASRETTİN   HOCA   -  1208 - 1284

 
Burhan Bursalıoğlu



Türk halk bilgesi. Halk dilinde, duygu ve inceliği içeren, gülmece türünün öncüsü olmuştur.
Sivrihisar'ın Hortu yöresinde doğdu, Akşehir'de öldü. Babası Hortu köyü imamı Abdullah Efendi, annesi aynı köyden Sıdıka Hatun'dur. Önce Sivrihisar'da medrese öğrenimi gördü, babasının ölümü üzerine Hortu'ya dönerek köy imamı oldu. 1237'de Akşehir'e yerleşerek, Seyyid Mahmud Hayrani ve Seyyid Hacı İbrahim'in derslerini dinledi, İslam diniyle ilgili çalışmalarını sürdürdü. Bir söylentiye göre medresede ders okuttu, kadılık görevinde bulundu. Bu görevlerinden dolayı kendisine Nasuriddin Hâce adı verilmiş, sonradan bu ad Nasreddin Hoca biçimini almıştır. Onun yaşamıyla ilgili bilgiler, halkın kendisine olan aşırı sevgisi yüzünden, söylentilerle karışmış, yer yer olağanüstü nitelikler kazanmıştır. Bu söylentiler arasında, onun Selçuklu sultanlarıyla tanıştığı, Mevlânâ Celâleddin ile yakınlık kurduğu, kendisinden en az yetmiş yıl sonra yaşayan Timur'la konuştuğu, birkaç yerde birden göründüğü bile vardır.

Nasreddin Hoca'nın değeri, yaşadığı olaylarla değil, gerek kendisinin, gerek halkın onun ağzından söylediği gülmecelerdeki anlam, yergi ve alay öğelerinin inceliğiyle ölçülür. Onun olduğu ileri sürülen gülmecelerin incelenmesinden, bunlarda geçen sözcüklerin açıklanışından anlaşıldığına göre o, belli bir dönemin değil Anadolu halkının yaşama biçimini, güldürü öğesini, alay ve eğlenme türünü, övgü ve yergi becerisini dile getirmiştir. Onunla ilgili gülmeceleri oluşturan öğelerin odağı sevgi, yergi, övgü, alaya alma. Gülünç duruma düşürme, kendi kendiyle çelişkiye sürükleme, Katı kurallar karşısında çok ince ve iğneli bir söyleyişle yumuşaklığı yeğlemedir. O, bunları söylerken bilgin, bilgisiz, açıkgöz, uysal, vurdumduymaz, utangaç, atak, şaşkın, kurnaz, korkak, atılgan gibi çelişik niteliklere bürünür. Özellikle karşısındakinin durumuyla çelişki içinde bulunma, gülmecelerinin egemen öğesidir. Bu öğeler Anadolu insanının, belli olaylar karşısındaki tutumun yansıtan, düşünce ürünlerini oluşturur. Nasreddin Hoca, halkın duygularını yansıtan, bir gülmece odağı olarak ortaya çıkarılır.
Söyletilen kişi, söyletenin ağzını kullanır, böylece halk Nasreddin Hoca'nın diliyle kendi sesini duyurur.
Nasreddin Hoca, bütün gülmecelerinde, soyut bir varlık olarak değil, yaşanmış, yaşanan bir olayla, bir olguyla bağlantılı bir biçimde ortaya çıkar. Olay karşısında duyulan tepkiyi ya da onayı gülmece türlerinden biriyle dile getirir. Tanık olduğu olaylar, genellikle, halk arasında geçer. Hoca soyluların, yüksek saray çevresinde bulunanların aralarına ya çok seyrek girer ya da hiç girmez. Sözgelişi onun tanıştığı söylenen Selçuklu sultanlarıyla ilgili gülmecesi yoktur. Timur'la ilgili "hamam, Timur ve peştemal" gülmecesi de, Timur'dan çok önce yaşadığı için, sonradan üretilmiştir. Halk beğenisi Hoca'yı Timur gibi çevresine korku salan bir imparatorun karşısına hamamda çıkarak, "kızım sana söylüyorum, gelinim sen işit" türünden bir yergi yaratmıştır.

Burada yerilen, dolaylı olarak, kendi toplumun, halkın üstünde gören saray insanlarıdır.
Nasreddin Hoca gülmecelerinde dile gelen, onun kişiliğinde, halkın duygularını yansıtan başka bir özellik de eşeğin yeridir. Hoca eşeğinden ayrı düşünülemez, onun taşıtı, bineği olan eşek gerçekte bir yergi ve alay öğesidir. Anadolu insanının yarattığı gülmece ürünlerinde atın yeri yoktur denilebilir. Eşek, acıya, sıkıntıya, dayağa, açlığa katlanışın en yaygın simgesidir. Soyluların, sarayların çevresinde üretilmiş gülmecelerde eşek bulunmaz, oysa at geniş bir yer tutar. Bu konuda, başka bir çelişki sergilenir, gülmecede güldürücü öğe ile yerici öğe yanyana getirilir. Bunun örneği de kendisinden eşeği isteyen köylüye, "eşek evde yok" deyince ahırda onun anırmasını duyan köylünün "işte eşek ahırda" diye diretmesi karşısında, Hocanın "eşeğin sözüne mi inanacaksın benimkine mi" demesidir.
Onun gülmecelerinde, kaba sofuların "ahret" le ilgili inançları da önemli bir yer tutar. "Fincancı Katırları", "Ben Sağlığımda Hep Burdan Geçerdim" başlıklı gülmeceler katı bir inanç karşısındaki duyguyu açığa vurur. Toplumda neye önem verildiğini anlatan "Ye Kürküm Ye" gülmecesi, Hoca'nın dilinde, halkın tepkisini gösterir. 

Nasreddin Hoca'nın etkisi bütün toplum kesimlerine yayılmış, "İncili Çavuş", "Bekri Mustafa", "Bektaşi" gibi çok değişik yörelerin duygularını yansıtan gülmece türlerinin doğmasına olanak sağlamıştır. Bunlardan ilk ikisi saray çevresinin oldukça kaba beğenisini, üçüncüsü de gene halkın Yönetim hatalarına karşı duyduğu tepkiyi dile getirir.

EŞEĞE NEDEN TERS BİNMİŞ
Bir gün Hoca, eşeğine binerek , arkasına takılan bir kısım insanlarla birlikte, camiden eve dönerken birdenbire durur, hayvandan iner ve yüzü insanlara dönük olarak eşeğe ters biner, yani semere ters oturur. Bunu görenler yaptığı hareketin nedenini sorarlar. Hoca şöyle der:

-Düşündüm taşındım, eşeğime böyle binmeye karar verdim çünkü saygısızlığı hiç sevmem. Siz önüme düşseniz, arkanızı bana dönmüş olacaksınız; usulsüzlük saygısızlık olur. Ben önde gitsem, size arkamı çevirmiş olacağım ki bu da doğru değildir. Böyle ters bindiğim zaman ise hem ben önünüzden giderim, siz de ardımdan gelmiş olursunuz; hem de karşı karşıya bulunuruz!


5 Mart 2012 Pazartesi





HAFTA  İÇİNDE  DUYDUKLARIMIZ

ATA’YA  HAKARET  EDEN  TALTİF  GÖRÜYOR

Ata’ya hakaretten  10 ay ceza  alan  İlkokul müfettişi Afyon’a atanarak taltif gördü ve Denetmenler başkanı oldu.  Afyon’da 4000 öğretmenin  inceleme, soruşturma ve görevden alma yetkisine sahip bulunmaktadır.
Bu dönemde böyle insanlar ödüllendiriliyor. Bu tür ödüller onları vicdanen  huzurlu ediyor mu acaba?

4+4+4  SİSTEMİ

 Milli Eğitimde  yapılmak istenen 4+4+4  sisteminde gördüğü tepkiler üzerine, ufak değişiklikler yapıldı. Buna karşılık da okula başlama yaşını  5  e çekildi.
Beş yaşındaki çocuğu okula alan zihniyet, anneleri için de okulda yer yapmalılar.
4 yaşındaki çocuklar da ağızlarında emzik, altları bağlı, okul öncesi sınıflara alınacaklarına göre, onlara.öğretmenlerin dışında birer de bakıcı atanmalı.
 Bu sistemde bir diğer konu da, 5. sınıflar ikinci 4 yıla ilave edildi. Bugün 5. sınıfları okutan sınıf öğretmenliğinden mezunlar. İkinci dört yılda öğretmenlik yapamayacaklarına göre, okullarda,  5.  sınıf sayısı kadar  öğretmen fazlalığı oluşacak. Bakanlık bu öğretmenleri nasıl kullanacak ve ya ne yapacak?

BAYGINLIK  GEÇİREN  ÇOCUK  YARIŞMACI

BAYILAN  ÇOCUKLAR

Çanakkale’in Bayramiç kazasında, “Atletizmi Geliştirme Projesi “ kapsamında karda, buzda ve soğuk bir havada yapılan yarışmaları  baygınlıklara sebep oldu. Hatta, Dilber Aypeker adlı bir kız öğrenci geçirdiği baygınlık  sonrası hastaneye  kaldırıldı.
Daha önceki bir yazımda da, Ankara’ da onlarca ilkokul çocuğunun yarışmalarda yerlerde kaldıkları manzaraları ele almış ve yöneticilerin daha dikkatli, zamanı iyi seçmelerini tavsiye etmiştim. Anlaşılan zihniyette değişiklik olmuyor.

60  M.E.MÜDÜRÜ

Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer 60  ilin Milli Eğitim Müdürlerinin yerlerini  değiştirmiş.
Kış günü , karlı, buzlu bir mevsimde insanların rahatlarını bozmak, sıkıntıya sokmaktan zevk mi alınıyor?

ÖNDER

İmam Hatip Lisesi Mezunları  ve Mensupları Derneği, ( ÖNDER)  TBMM Milli Eğitim Komisyonuna sundukları  raporda, okullarda  haremlik-selamlık olmasını istemişler. Gerekçe olarak da:
  “ Kadın ve erkek arasında:  Beyinde cinsiyetten kaynaklanan farklılıklar, öğrenmede: Cinsiyetten kaynaklanan farklılıklar, karma ve tek cinsiyetli eğitimle ilgili görüşler, konu başlıkları şeklinde  sunulmuş.
Milli Eğitimde birden bire bu konuyu ortaya atmasını nedeni böylece ortaya çıkmış oldu. ÖNDER den başka ne beklenir ki?

OKULDA DAYAK

Konya’da bir ilköğretim  okulunda okuyan birinci sınıf öğrencisini, daha üst sınıflarda okuyan 4 öğrenci   bodruma indirerek  kıyasıya dövmüşler.
İlköğretimdeki şiddet devam ediyor. Dövülen çocuk sessiz, bağırmadan, imdat istemeden mi dövülmeyi kabullenmiş? Okul idareci, öğretmenler, nöbetçi öğrenci ve nöbetçi öğretmenler nerede imişler?
MADIMAK  KATLİAMI

MADIMAK  DAVASI

  Sivas’ta , 1993 de 35  kişiyi yakarak ölümlerine neden olanların davaları hala sürüyor.  13 Mart’a kadar sonuçlanmazsa  dava zaman aşımına uğrayacak. Bu davada yakalanamayan ve kırmızı bültenle aranan 14 kişi hakim karşısına çıkmadan kurtulmuş olacaklar.
Tahmin ediyorum, bu dava, zaman aşımına uğrayan  benzer davalar gibi zaman aşımına uğrayarak, kaçak suçlular kurtulmuş olacak. 35 aydın insanımızın kanı ortada kalacak.
TÜRK  LİRASININ SİMGESİ

TL  SİMGESİ

Türk Lirası simgesi yarışması bitti ve ilan edildi.  Simgenin Ermeni simgesinin tersi olduğu ve simge Tayip Erdoğan’ı anımsattığı söylenmektedir. Ayrıca, simgeyi yapan Tülay Lale’ nin de isim ve soyadını ifade ettiği söylenmektedir.
İsim ve soyadlar değişmiyeceğine göre simgeyi kabulleneceğiz. Daha değişik şekil de verilebilirdi.

VERGİ  REKORU

Benzinden alına  en yüksek vergi nedeniyle Avrupa’da  liste başındaymışız. Bir litre benzinden Türkiye’de alınan  vergi  1.04  Euro.
Birçok konularda ilk olduğumuz unutulmasın. Gerek benzinin litre fiyatında , gerekse bir litre benzinden alınan vergi Avrupa’da  listede  birinci imiş. Sorun mu sanki? Çok zengin olan vatandaşın verdiği vergide çok olur. (!)  Avrupa’lılar kıskanmasın!..
KANALİZASYON ÇALIŞMASI

KANALİZASYON PARASI

Avrupa birliği Türkiye’ye “Kanalizasyonu   iyileştirme” nedeniyle, 1 milyar  581 milyon liralık yardım göndermiş.  Avrupa birliği  şimdi bu parayı araştırıyormuş. Yerinde kullanılıyor mu, para nerede diye .
Köylerde, 5 metre yükseklikteki balkonlarda  açılan  üçgen şeklindeki bir delikten, aşağıdaki sinekleri hedefleyerek abdestinin yapıldığı açık tuvaletlerin varlığından Avrupalılarında haberi varmış demek. Bu tür ilkel tuvaletlerin iyileştirilmesi için  kanalizasyon yapılacaksa helal olsun. Başka amaçla kullanılıyorsa, hesap sormakta haklılar. Aslında bu paranın verilmiş olması utanç verici. Nedenini  siz anlarsınız.  

TFF BAŞKANI  Y.DEMİRÖREN

TFF  RÜŞVET Mİ VERİYOR?

Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığına seçilen YILDIRIM  DEMİRÖREN, Avrupa Şampiyonlar Kupasına katılması nı engelleyen UEFA  hakkında dava açan Fenerbahçe’nin davayı geri çekmesi karşılığı,  45 milyon euro yu Federasyon tarafından ödenmesini önermiş.
Sayın Demirören’in bu teklifi şike sayılmıyor mu? Parayı veriyorsun, istediğini gerçekleştiriyorsun.  Madem 45 milyon euro yu gözden çıkarmış, neden halkın katkıları ile birikmiş federasyonun parasını teklif ediyor? Kendi bütçesinden verse ya.  Bakalım Fener Yönetimi ne karar verecek. Can derdinde mi, yağ derdinde mi? Göreceğiz. Umarım yağ derdinde olmaz.

VERGİSİNİ ÖDEMEYEN ÇOCUK

Maliye Bakanlığı, “Önceden hazırlanmış kira beyanname sistemi  uygulamasında, mükelleflere gönderilen mektuptan birini de 2 yaşındaki bir çocuğa göndermiş. Mektupta, önceki vergileri de zamanında ödediği için teşekkür ediyor çocuğa.
O kadar çok sistemler değiştiriliyor ki, memurların hata yapmaması imkansız. Ama bu mesele para ile ilgili olduğu için dikkat etmek lazım.


HAKAN ŞÜKÜR

TBMM Başkanlığı,” Hakan Şükür’ün Lig TV de yorum yapması Milletvekilliği ile bağdaşık olduğu konusunda, Başkanlığımızın bir tereddütü bulunmamaktadır “. diyor.
Yasal olarak belki tereddüt yoktur , ama etik oluyor mu? Bunu Hakan Şükür’ün düşünmesi lazım. Dünya ca tanınan bir kişinin etik olmayan davranışları kendi kariyerini paslandırır. Bu davranış da “görüp göreceği bu kadar olur”.
HAİN  SALDIRI SONU

HAİN  SALDIRI

Sütlüce’de, uzaktan kumandalı bir bomba, içinde 21 polisin bulunduğu minübüs geçerken patladı ve biri sivil 16 kişi yaralandı.  Hayati tehlikeleri yok.
Yaralıların hayati tehlikelerinin olmamayışı tesellimiz. İstihbarat teşkilatımızın daha uyanık olması gerekmektedir. Bu iş sarpa sardı.
FANSIZ TURİSTLER CENNETTE

TATİLCİLERİMİZ ARTTI

Fransızların tatillerini TÜRKİYE’ de geçirenlerin sayısı %45  artmış. Cumhurbaşkanları Sarkozy’ye inat olsun diye  Türkiye tercih ediliyor.
Hoş gelsinler. Geldiklerinde de  “Ermeni soykırımı yoooook” diye  avaz avaz bağırsınlar.
BU UÇAK SIVISIZ  UÇUYOR

SIVI   TAŞIMAK YASAK

1 Mart’tan itibaren yurtdışı, 1 Nisan’dan itibaren de yurtiçi uçuşlarda, yolcular hiçbir sıvı  madde  taşıyamayacak. Sadece emzikli çocuklar için özel izin gerekecek..
Yasak maddeler:  Su dahil, her türlü sıvı madde. Krem, losyon, kolonya, parfüm, yağ, makyaj malzemesi deodorant, diş macunu, traş köpüğü ve her türlü  macun kıvamındaki maddeler. Reçel, bal, yoğurt, pekmez, salça,  mayonez gibi yiyecekler.  Şampuan, sprey, kontak lens  sıvıları ve jeller.
Bu da herhalde Dünya da ilktir. Ben mantıklı görmüyorum. Yolculara ikram edilen şişe şişe içecekler sıvıdan sayılmıyor mu* uçağın kirletilmemesi amaçlanıyorsa, ikram edilen içeceklerle de yapılabilir. Bu kafayı taşıyan, önce,  kaptanların uçuş aletlerine döktükleri çay nedeniyle, 6 saat rotar yapan uçağın yolcularının perişan olmamalarının önüne geçmeliler.
KERRY  TREBİLCOCK

PİKA  HASTALIĞI

İngiltere’de, besleyici değeri olmayan PİKA  hastalığına yakalanan 21 yaşındakı KERRY TREBİLCOCK adındaki genç bir kız,  dört yılda  4000  (dört bin) adet bulaşık süngeri , 1000  (bin)  kalıp ta  sabun yemiş ve yemeye de devam ediyormuş.  Bunları sıvıya, çay,süt, kahve  gibilere batırarak yiyormuş.
Ben almayayım.
ROBERT  MUGABE

ROBERT  MUGABE

Afrika ülkelerinden Zimbabwe’nin diktatör kralı, 88 yaşındaki Robert MUGABE için , 650 bin paund  (Türk parasıyla,  1.8 milyon tl)   harcayarak yaş günü kutlaması yapılmış. 20  bin kişi katılmış. Dört büyük pasta yapılmış. Pastanın biri, kralın  yaşı kadar 88 kilo imiş.

Halkı sefalet içinde olan bir ülkenin Kralı halkı için mi oradadır, yoksa kendi için midir?,..Dünya’nın oluşumundan bu güne dek , gelmiş geçmiş devlet yöneticisi , hangi adda olursa olsun, yoksulluk çekti mi, öldüğünde, arkasından,   “ yemedi yedirdi, giymedi giydirdi, almadı verdi “ dedirten bir kral, padişah, şah,başkan her ne ise duydunuz mu? Okudunuz mu?” Hayır “ sesleri kulağıma geliyor. Galiba, en üst doruğa çıkıp, kendini sağlama almak, soyunu sopunu  varlıklı hale getirmek GEN le ilgili olsa gerek.
 Kulağıma “biri   hariç, Mustafa Kemal Atatürk” sesleri de geliyor. Haklısınız. M.K.Atatürk ‘ ün kimsesi  yoktu.  yemedi  yedirdi, giymedi giydirdi. Edindiklerini de halkına ve devletine hibe etti. Yani kendine değil, halkına yatırım yaptı..

MİLLİ BAYRAMLARIMIZ

  CUMHURİYET Burhan Bursalıoğlu Bu gün Cumhuriyetimizin 99. Yıl dönümü. 99 yıl önce bugün, Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşla...