KURTULUŞ SAVAŞIMIZDAN

GEDİZ  VE  HAMİDİYEHANI  SAVAŞLARI

Burhan Bursalıoğlu

15 Mayıs 1919 da Yunan ordularının İzmir'i işgalinden sonra, Kurtuluş savaşı kaçınılmaz olmuştu. Sadece Yunanlılar değil, İtalyanlar, Fransızlar, İngilizler, Ruslar, ve Ermeniler Osmanlı 'nın topraklarını paylaşmışlardı. Sevr anlaşması nedeniyle kendilerinde işgal hakkı gören bu istilacı devletlerin hadlerini bildirecek, gücü kendinde gören, Baş komutan Atatürk ve Arkadaşlarının Anadoluda başlattıkları Kurtuluş veya İstiklal Savaşının her safhası birer kahramanlıklarla doludur. Halkımızında, bu baş kaldırmayı desteklemesi,  yaşlı, genç, kadın kız birlikte verdikleri destek, Türk Ulusunun özgürlüğünü kazanmasına yardımcı olmuştur.
İstiklal Savaşımızın Küçük bir cephesi olan Gediz cephesindeki savaşı aşağıda okuyacaksınız. 


GEDİZ CEPHESİ

"Umum Kuvvayı Milliye Komutanı" olan Mirliva Ali Fuat Paşa ile Kuvvayı Seyyare Komutanı Çerkez Ethem'in Yunan işgaline karşı 1920 yılı Ekim ayı sonunda yaptıkları harekat.
Taarruz planını Genelkurmay Başkanı Albay İsmet Bey kabul etmese de, Türk kuvvetleri zayiatlar verdikten sonra Gediz'i geri alarak, İzmir'in İşgalinden sonra ilk defa Yunanlıların işgal ettikleri bir bölgeden geri çekilmelerini sağladılar. Harekatın bitiminde Kuvvayi Milliye Komutanlığı lağvedildi ve Umum Kuvva-yı Milliye Komutanı olan Ali Fuat Paşa Moskova Büyükelçiliğine tayin edildi. Yerine kurulan iki komutanlıktan "Batı Cephesi Komutanlığı"na Albay İsmet Bey, "Güney Cephesi Komutanlığı"na ise Refet Paşa tayin edildiler.

Şavaşın Nedenleri
Yunanlılar Bursa üzerinden taarruza geçmişlerdi. Uşak ve Gediz'in 29 Ağustos 1920'de düşmesinden sonra cephenin ele geçirilmesi için planlama çalışmaları yapılmaktaydı. 18 Ekim 1920'de Alayunt tren istasyonunda Ali Fuat Paşa tarafından birlik komutanlarına yapılacak Gediz Taarruzu hareket planları anlatıldı.

Savaşın Başlaması
Emet Milli Müfrezesi ile Milli Kuvvet  taburuna Simav istikametinden takviye gelebilecek düşman kuvvetlerini durdurma görevi verildi. 24 Ekim 1920 de Gediz’e taarruza başlandı ancak Yunanlıların yoğun ateşi sonucunda  Türk  birlikleri Efendi Köprüsü sırtlarına çekildiler. Bu taarruzda 3 subay, 24 er şehit ve 3 subay, 24 er de yaralanmıştı. 25 Ekim 1920 de Yunuslar sırtlarından Yarbay Arif Bey Komutasındaki 11. Tümen düşman kuvvetlerine tekrar taarruza başladı. Kuvve-i Seyyare'nin desteğinin gelmemesi ve karanlığın basması üzerine taarruz durduruldu. Bu çatışmada 9 subay 133 er şehit, 10 subay,168 er yaralı verilmişti. Bu iki taarruz sonucu Gediz’deki 13. Yunan tümeni takviye gelinceye kadar Hamidiyehanı' nın 4 km. gerisine çekilmişti. Yunanlılar bu arada 26 ölü ,68 yaralı vermiştir. 26 Ekim 1920 saat 9:00 da Emet Müfrezesi ve arkadan 61. Tümen Gediz’ e girerek bu bölgede  Türk Kuvvetleri hakimiyetini tesis etmişlerdir.

Hamidiyehanı Muharebesi
Hamidiyehanı gerisindeki Yunan birliklerine Çerkez Ethem komutasındaki Kuvve-i Seyyare ile 190. Alay 27 Ekim 1920 günü öğleden sonra taarruza başlar. İki gün süren şiddetli muharebe sonucunda sayıca üstün Yunan kuvvetleri karşısında Türk kuvvetleri geri çekilmek zorunda kalmıştır. Kuvve-i Seyyare ve 11 ile 61. tümen birliklerinden 5 subay 33 er şehit olmuş, 83 er de yaralanmıştı. Düşman 16 ölü 55 yaralı vermişti. Bu çekilme üzerine 31 Ekim 1920 de Yunan birlikleri tekrar Gediz'e girer. Türk topçu ateşi altında kalan Yunan birlikleri Uşak hattını güçlendirmek üzere tekrar geri çekildiler. 12 Kasım 1920'de 13. Yunan Tümeni Gediz'i boşaltarak Gediz'i  Türk  kuvvetlerine teslim etmek zorunda kalmışlardır. Böylece 24 Ekim'de başlayıp 12 Kasım'da sona eren Gediz muharebelerinde her iki taraf ta önemli zayiatlar verdikten sonra o zamana kadar Batı Anadolu'da önemli bir direniş görmeden işgal bölgesini sürekli genişleten Yunan Ordusu ilk defa işgal ettiği bir bölgeden geri çekilmek zorunda bırakılmıştır.

Ali Fuat Paşa'nın Moskova Büyük Elçiliğine atanması üzerine  Batı Cephesi Komutanlığı, Batı ve Güney cepheleri olarak ikiye ayrıldı. Batı Cephesi Komutanlığı'na Albay İsmet Bey, Güney Cephesi Komutanlığına ise Refet Paşa, 9 kasım 1920'de atandılar.